De combo van veerkracht en het Adaptability Quotient

Het intelligentiequotiënt (IQ) is een klassieker. Het sociale broertje EQ of de emotionele intelligentie doet bij de meeste ook een lichtje branden. Wordt je aanpassingsvermogen dé factor voor toekomstig succes in bepaalde profielen? Voor die aanpasbaarheid geldt de term ‘Adaptability Quotient (AQ)’.

Alles evolueert in de maatschappij en vernieuwingen gaat alsmaar sneller. Dit is niet anders met de pandemie van Covid-19. HRM-medewerkers speuren bij toekomstige werknemers steeds vaker naar het AQ, naast diploma’s, competenties en vaardigheden. Medewerkers die naast de IQ en EQ, ook de flexibiliteit, wendbaarheid en daadkracht vertonen om zich snel aan te passen aan een steeds wijzigende werkomgeving hebben een streepje voor. Adaptability Quotient wordt daarom omschreven als de mogelijkheid om te bepalen wat relevant is, obsolete kennis te vergeten, uitdagingen aan te pakken en zich in “real time” aan te passen.

Mensen met een hoog AQ vertonen het volgende gedrag: ‘open-mindedness’, de situatie eens bekijken vanuit een ander perspectief, ontwikkelen van nieuwe skills en investeren in zelfstudie.

Op bedrijfsniveau zagen we bedrijven transformeren: mondmaskers produceren naast hun matrassen, klassieke restaurants die take-away aanboden, andere startten de productie van handgels, … Van werknemers wordt in tegenstelling tot vroeger gevraagd om te participeren bij de ontwikkelen van nieuwe diensten, optimaliseren van het telewerken, …

De Hoge Gezondheidsraad adviseert om tijdens de COVID 19-pandemie extra in te zetten op het behoud van de veerkracht van met name de zorgverleners. ‘Veerkracht’ is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag en daar misschien zelfs sterker uit te komen. Het gaat niet enkel over 'terugveren' naar de oorspronkelijke positie, maar ook om doorgroeivermogen. Het wordt ook wel Vitamine V genoemd.

Het AQ lijkt mij een synoniem, zeg maar een mooi verpakte term, voor de sinds jaar en jaar gezochte “flexibiliteit” van (toekomstige) werknemers. Aldus is het niet zozeer iets nieuws aan de horizon. Darwin beschreef het als de “survival of the fittest”, de best aangepaste van een populatie, zal overleven. Het zich voortdurend aanpassen aan nieuwe situaties hoort nu eenmaal bij het (over)leven en de evolutie van een soort.

Meer focus op het psychosociale aspect van de coronapandemie blijft actueel. VUB-professor Elke Van Hoof werd hiertoe opgenomen in de werkgroep “mental health” die de GEES (Group of Experts for Exit Strategy). “De corona-epidemie veroorzaakt verhoogde stress en angst. Dat is een normale reactie op een abnormale situatie.” Als psychologe is ze voorzitter van de werkgroep rond de psychosociale impact van Covid-19 binnen de Hoge Gezondheidsraad. Alhoewel we kampen tegen een onzichtbare vijand en de onzekerheid groot is, mag angst niet omslaan in paniek. Het stresshormoon en de -symptomen krijgen soms de bovenhand en dan is aanpassen uitermate moeilijk. Inzicht in het fenomeen ‘stress’ is noodzakelijk.

Het Job Demand-Control Model van Karasek, een werkstress-model uit 1979, geeft aan dat veerkracht opgebouwd wordt door aandacht te schenken aan de sociale component (sociale contacten) en het aanwenden van ontspanningsmogelijkheden, hoe beperkt ook. Ontspanningsmogelijkheden zijn o.a. meer bewegen, in de natuur gaan wandelen, een hobby beoefenen, regelmatig een pauze inlassen, creatief bezig zijn, .... Het model maakt duidelijk dat een werknemer zijn ‘regelmogelijkheden’ dient uit te breiden: planmatig werken, routine opbouwen in het dagelijks leven, structuur aanbrengen in de dagdelen, …

Bovenal ‘laat los’: aanvaard wat je niet kan veranderen en verander wat je kan! Om Keizer Marcus Aurelius te citeren: “Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien.”

Dr. Wim Van Hooste, Arbeidsarts