Ergonomie en arbeidshygiëne: een holistische benadering voor een gezonde werkplek

In dit Aziatisch land zijn ze samen goed voor bijna 90 procent van alle geregistreerde beroepsziekten. Goede maatregelen op het gebied van arbeidshygiëne, in combinatie met een sterk ergonomisch ontwerp, kunnen organisaties helpen het risico op beroepsziekten te verminderen.

Ergonomie

Bij de definitie van ergonomie wordt meestal verwezen naar fysieke ergonomie, zoals antropometrie, fysiologie en het manueel hanteren van lasten. Veel voorkomende risicofactoren voor fysieke ergonomie zijn lastige houdingen, een zware fysieke belasting, repetitieve handelingen en trillingen bij arbeidsactiviteiten. Ook cognitief functioneren en werkorganisatie zijn essentiële onderdelen van een goede ergonomie.

Arbeidshygiëne

Arbeidshygiëne is de praktijk van het anticiperen op, herkennen, evalueren en beheersen van de risico’s van gevaren voor de gezondheid op de werkplek, om op die manier de gezondheid en het welzijn van de werknemers te beschermen.

Deze gevaren voor de gezondheid op de werkplek, die ziekte of ongemak kunnen veroorzaken, kunnen fysische agentia zijn (zoals lawaai, hitte, straling, …) en/of chemische agentia (sensibiliserende stoffen, carcinogenen, irriterende, bijtende stoffen,…). Bij de beheersing van gezondheidsrisico’s wordt in principe de volgende hiërarchie toegepast: eliminatie/vervanging, technische beheersing, administratieve beheersing en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Een goede ergonomische aanpak, in combinatie met sterke arbeidshygiënische maatregelen, kan het risico op arbeidsgerelateerde ziektes aanzienlijk verminderen. Enkele voorbeelden:

• Een betere lichaamshouding, die tegelijkertijd de emissiebron uit de buurt van de ademhalingszone kan houden. Door de invoering van betere gereedschappen en opleiding van werknemers kan een lastige houding worden voorkomen. Tegelijkertijd zal de afstand tussen de ademhalingszone en de emissiebron toenemen, zodat de blootstelling afneemt.

• Een lagere fysieke werkbelasting kan uiteindelijk leiden tot minder blootstelling aan chemische stoffen. Een belangrijke ergonomische risicofactor is het manueel hanteren van lasten. Zulke zware lichamelijke activiteit kan zweten veroorzaken. Een natte huid verhoogt de afzetting van stof op de huid, waardoor de chemische concentratie op het huidoppervlak toeneemt. Absorptie van chemicaliën door de huid gebeurt via diffusie. De mate van diffusie neemt toe met een hogere concentratie van chemische stoffen op de huid. Zwaar werk verhoogt ook de ademhalingssnelheid, wat leidt tot een verhoogde blootstelling aan chemische stoffen door inademing. Wanneer een goed ergonomisch ontwerp zwaar lichamelijk werk vermindert, wordt het integrale risico kleiner.

• Het verminderen van het manueel hanteren van lasten (met name tillen, laten zakken, duwen, trekken en dragen) leidt tot minder direct contact met gezondheidsrisico’s. Het handmatig hanteren van lasten veroorzaakt meer dan een derde van alle verwondingen op de werkplek. Dit risico kan verkleind worden door een toenemende mate van automatisering en robotisering (waar mogelijk).

Bronnen:

- Nieuwsbrief Ergonomie – VerV – januari 2022

- Nieuwsartikel WSHA Asia - 12-1-2022: "Ergonomics and Occupational Hygiene: a holistic approach to manage workplace health"