nieuwsoverzicht 2 tot 6 september 2024 (wk 37)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 38 en de artikelen 46 tot en met 48 van de wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen

Op 2 september 2024 verscheen het K.B. van 14 juli 2024 tot uitvoering van het artikel 38 en de artikelen 46 tot en met 48 van de wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen in het Belgisch Staatsblad. Voornoemde wet bevat heel wat maatregelen die werden genomen in het kader van de Arbeidsdeal van 2022.

In dit K.B. zijn enkele uitvoeringsbepalingen betreffende het opleidingsplan opgenomen. Eerder werd uitvoerig bericht over het opleidingsplan in ons praktisch document ‘Opleidingsplan en FLA’.

Het K.B. bepaalt onder meer dat de werkgever een geanonimiseerde versie van het opleidingsplan overmaakt aan de Directeur-generaal (lees: het mag geen persoonlijke gegevens van de werknemers bevatten).

Verder wordt bepaald dat het overmaken van het opleidingsplan volgens een elektronische toepassing zal verlopen. Deze wordt ter beschikking gesteld door de FOD WASO en alle inlichtingen zullen op de website van deze laatste staan.

Ten slotte wordt de indieningstermijn van het opleidingsplan 2023-2024 vastgelegd op zes maanden na inwerkingtreding van de betreffende bepalingen van het K.B.. Het Koninklijk besluit treedt in werking op 2 september 2024, wat de voornoemde termijn doet eindigen op 2 maart 2025.

Het besluit bevat ook uitvoeringsbepalingen omtrent het diversiteitsverslag en het bijhorende actieplan, maar dit is sectorale materie.

Bronnen:

• K.B. 14-7-2024 (B.S. 2-9-2024)
• FOD WASO

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Belgen enthousiast over hun werk

Uit een onderzoek van Tempo-Team in samenwerking met Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert bij KU Leuven, blijkt dat ruim zes op tien Belgen enthousiast zijn over hun werk. Belgen geven hun werktevredenheid een gemiddeld cijfer van 6,8 op 10. Naarmate de Belg zichzelf kan zijn op zijn job, stijgt die score. 64 % heeft het gevoel dat ze een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij.

Het feit dat werknemers zichzelf kunnen zijn in de job of hun job goed onder de knie hebben, zorgt voor enthousiasme. Ook speelt een zinvolle job een belangrijke rol in de werkmotivatie. Dit heeft ook een impact op het werkplezier van een werknemer. Het gevoel zinvol werk te doen, kan worden versterkt door leidinggevenden indien ze hun werknemers tonen dat wat ze doen belangrijk is en wordt geapprecieerd. Werknemers hebben graag het gevoel dat ze een onmisbare schakel zijn in een groter geheel. Dit kan door bv. positieve feedback van de klanten door te geven aan het team.

Volgens professor Van den Broeck zijn er twee belangrijke intrinsieke waarden. Zo wil men graag positief bijdragen aan de samenleving en kunnen groeien als persoon. Deze waarden staan lijnrecht tegenover extrinsieke waarden, zoals geld, macht en status. Wanneer een persoon zich focust op deze extrinsieke waarden, is die meer met zichzelf bezig en met hoe anderen hem zien. Intrinsieke motivatie zorgt ervoor dat mensen zich daarom vaak beter in hun vel voelen op de werkvloer.

De Belgen geven een cijfer van 7 op 10 aan hun werk. Werkzekerheid, jobinhoud, collega’s, balans tussen werk en privé scoren minstens even hoog.

Opmerkelijk in het onderzoek is dat hoogopgeleiden vaker vinden dat hun job bijdraagt aan de maatschappij. Dit is jammer, want ook laaggeschoolden dragen bij aan de samenleving.

Er zijn nog knelpunten waaraan zou kunnen gewerkt worden, zoals de leidinggevenden en ontplooi- en/of doorgroeikansen. Deze aspecten krijgen net een voldoende.

Bronnen:

• HR Magazine
• Zigzag HR

B. Nieuwe regelgeving betreffende ergonomie op het werk krijgt campagne

De FOD Werkgelegenheid lanceert vanaf 2 september een sensibiliseringscampagne op sociale media. De inhoud bestaat uit de regelgeving, sinds 25 mei 2024 van kracht, wat betreft ergonomie op het werk en de preventie van musculoskeletale aandoeningen, (MSA). Er worden tools aangeboden om werkgevers en welzijnsactoren te helpen de nieuwe wettelijke verplichtingen na te leven.

De werkgever is, volgens de welzijnswet, verplicht het welzijn van de werknemers te bevorderen. Ergonomie op het werk houdt in dat het werk wordt aangepast aan de mens waarbij er rekening wordt gehouden met fysieke, mentale, psychische en sociale kenmerken.

Er moet een preventiebeleid ontwikkeld worden door de werkgever waarbij er rekening wordt gehouden met ergonomie op alle domeinen van het welzijn op het werk. De interne preventieadviseur of de preventieadviseur-ergonoom kan hier in bijstaan. De werkgever moet een analyse uitvoeren van de MSA-risico’s op het werk. Op basis van deze resultaten moeten er passende maatregelen worden genomen. Dit alles moet opgenomen worden in het jaaractieplan van de organisatie. Het is belangrijk dat de werknemers worden geïnformeerd en opgeleid betreffende ergonomie op het werk en de preventiemaatregelen.

De campagne richt zich op vijf tools. Deze zijn:

• Een gids boordevol tips en inspiratie ;
• Een knipperlichtentool om na te denken over het ergonomiebeleid, de preventie, stand van zaken, beschikbaar cijfermateriaal en de prioriteiten die kunnen worden gesteld ;
• Beroepsfiches om MSA te voorkomen in 36 beroepen waarin werknemers te maken krijgen met de risico’s van MSA ;
• Sobane-strategie zodat risico’s van MSA kunnen worden geanalyseerd ;
• OiRA-tools die kunnen helpen om een risicoanalyse uit te voeren.

MSA zijn aandoeningen die de spieren en skelet aantasten. Het wordt vaak niet opgemerkt, maar zijn in België de meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen. MSA heeft zeer uiteenlopende oorzaken, zoals koude, verplaatsen van zware lasten, slecht aangepaste werkpost, … Deze aandoeningen hebben niet enkel gevolgen voor het menselijk leed, maar ook voor ondernemingen. Zo kunnen ze te maken krijgen met ziekteverzuim, verlies van kennis en competenties, extra werklast voor collega’s, …

Meer informatie over musculoskeletale aandoeningen kan u altijd op onze website terugvinden.

Bronnen:

• Beswic
• FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
  

C. Grotere ongelijkheid tussen mannen en vrouwen zorgt voor dubbel zoveel langdurig afwezigen in bedrijven

Uit een studie van bedrijfsanalysebureau Graydon en Securex bij 7 800 bedrijven blijkt dat werknemers vaker lang ziek zijn in bedrijven wanneer er een onevenwicht is tussen mannen en vrouwen of als de posities van mannen en vrouwen sterk verschillen. Volgens het onderzoek is er een samenhang tussen genderdiversiteit en inclusiviteit. Dit zou het verband kunnen verklaren. Een bedrijf waar inclusiviteit van belang is, gaat meer inzetten op het bevorderen van het werknemerswelzijn. Genderdiversiteit kan daarnaast een ruim set aan perspectieven brengen indien uitdagingen moeten worden opgelost. Op die manier wordt er een omgeving gecreëerd waar werknemers meer kans hebben om dichter betrokken te zijn bij elkaar en het bedrijf.

Bijna vier procent van de werknemers is langer dan drie maanden afwezig in bedrijven met de grootste genderongelijkheid. Dit kunnen zowel bedrijven met meer mannen zijn, als bedrijven met meer vrouwen. Terwijl er maar een ziektepercentage van twee procent is bij bedrijven waar ongeveer evenveel mannen als vrouwen werken. Deze bevinding kunnen we ook terugzien per sector. De enige kanttekening die kan worden gemaakt, is dat er cijfers uit de coronajaren tussen zitten, die het resultaat wat kunnen vertekenen.

Om verschillende redenen kunnen werknemers lang uitvallen, onder andere burn-out, fysieke klachten of een combinatie van beiden. Graydon stelde vast dat er nog andere factoren meespelen zoals bedrijven die slecht presteren, grote bedrijven, … waardoor werknemers langer dan drie maanden kunnen uitvallen.

De operationele winst per medewerker is lager bij bedrijven waar meer werknemers langer dan een jaar uitvallen door ziekte. Securex ziet dit als een teken van een lagere productiviteit. Bedrijven met een groter personeelsverloop, lagere lonen en meer studentencontracten hebben ook een lagere productiviteit. Dit is belangrijk om te weten voor bedrijven, overheden en beleggers waarom werknemers lang uitvallen en welke impact dit heeft op de prestaties van een bedrijf.

Menselijke aspecten zijn even belangrijk als productieprocessen voor bedrijven. Het is ook aan te raden voor overheden om naar deze risicofactoren te kijken. Op die manier zouden deze risicobedrijven een preventieve begeleiding kunnen worden aangeboden.

Bronnen:

• VRT
• Securex

D. Beter omgaan met de septemberblues

Het begin van het nieuwe schooljaar valt vaak samen met een mentale dip, ofwel de septemberblues. De herfst begint waarbij er lagere temperaturen zijn en minder licht is. Hierdoor hebben we meer slaap nodig en zijn we vaker vermoeid. De vakantie is voorbij en de routine keert terug en de volgende vakantie is niet onmiddellijk in zicht. De sfeer lijkt somberder en gespannen wat zorgt voor meer mentale druk en stress.

De septemberblues kan gevolgen hebben voor relaties op het werk en de kwaliteit van het werk. Werknemers kunnen het moeilijk hebben om afscheid te nemen van de ‘grote vakantie’. Ze kunnen dan minder enthousiast zijn, stress ervaren, geïrriteerd zijn en concentratieproblemen hebben. Het is van belang om deze gevoelens te aanvaarden en stil te staan bij wat er kan worden gedaan om de stemming te verbeteren, zolang deze tijdelijk zijn en de dagelijkste activiteiten niet te veel beïnvloeden.

Om beter te kunnen omgaan met de septemberblues zijn hier enkele tips:

Reserveer minder drukke momenten in de kalender zodat je langzaam kan starten.

• Ga naar buiten voor pauzes.
• Deconnecteer buiten de werkuren.
• Ontwikkel je vaardigheden verder en leer nieuwe dingen.
• Plan extra dagen vrij om van een lang weekend te kunnen genieten.
• Organiseer challenges tussen collega’s om de motivatie op te krikken.
• Zorg ervoor dat je sociaal leven aangenaam blijft.
• Wees dankbaar voor jezelf, voor collega’s en geef complimenten aan collega’s.

Op persoonlijk vlak kan er ook gewerkt worden aan de septemberblues aan de hand van deze tips:

• Slaap voldoende, verzorg je voeding en blijf actief.
• Behoud voldoende sociale contacten en plan leuke vooruitzichten in.
• Ons humeur wordt beïnvloed door licht. Het kan een groot verschil maken als je elke dag naar buiten gaat.
• Neem goede voornemens.
• Plan alles goed in zodat de mentale belasting wordt verminderd.
• Maak werknemers zeker bewust van deze adviezen.

Bron: Cohezio

E. Slechtere bedrijfsprestaties vaak het gevolg van absenteïsme

Uit een onderzoek van Graydon en Securex blijkt dat slechtere bedrijfsprestaties vaak het gevolg zijn van verloop, korte en langdurige afwezigheid en flexibele contracten. De voorwaarde voor een financieel gezond bedrijf is aandacht voor diversiteit en welzijn, zoals eerder vermeld speelt genderdiversiteit ook een belangrijke rol. Bij een gezond financieel bedrijf hebben werknemers minder kans op een burn-out.

In het onderzoek wordt er gekeken naar bedrijfskenmerken die een invloed hebben op ziekteverzuim of absenteïsme op de werkvloer. Ook is er meer informatie te vinden over de bedrijfsomgevingen waar de risico’s lager zijn.

Stressvolle werkomgevingen zorgen voor een verhoogd risico op ziekte en burn-out. Het leidt tegelijkertijd tot een verminderde arbeidsproductiviteit waardoor bedrijfsresultaten verslechteren. Daarom zijn winstcijfers een indicator van het risico op burn-out in een bedrijf. Minder winstgevende bedrijven hebben 1,47 keer meer risico op langdurige ziektegevallen.

Bedrijven kunnen een bijdrage leveren aan het creëren van een duurzame en inclusieve toekomst met de Environmental, Social en Governance (ESG) doelstellingen. Deze hebben als bedoeling om ervoor te zorgen dat een bedrijf rendabel kan zijn. Dit kunnen we terugzien bij bedrijven waar gendergelijkwaardigheid evolueert waardoor deze bedrijven schokbestendiger zijn geworden.

Ziekteverzuim heeft altijd een negatieve impact op de bedrijfsprestaties. De impact voor de werkgever is onmiddellijk voelbaar bij een korte afwezigheid, in de vorm van gewaarborgd loon zonder dat daar prestaties tegenover staan en ook in de vorm van indirecte kosten zoals werkdruk bij collega’s.

Het is dus van uiterst belang om als bedrijf te investeren in het welzijn van de werknemers. Werknemers die gezond, competent en geëngageerd zijn, voelen zich gewaardeerd en blijven bijgevolg langer trouw aan een bedrijf en hebben minder kans om (langdurig) ziek te vallen. Ook toont het onderzoek aan dat er nog factoren zijn waarop de werkgever minder invloed heeft, maar die toch een link hebben met de arbeidsproductiviteit, zoals de ligging, de omvang en de sector.

Bron: HR Magazine

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Psychosociale risico’s zijn aanwezig op de werkvloer. Het is belangrijk om deze onder de aandacht te brengen, daarom wordt de Week tegen Pesten georganiseerd. Lees zeker ons interessant blogbericht:

• Week tegen pesten