nieuwsoverzicht 2 tot 6 apr 2024 (wk 15)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

A. Wijzigingen wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit en Arbeidsongevallenwet

Op 2 april 2024 verscheen de wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken in het Belgisch Staatsblad. Deze wet wijzigt onder andere de wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit en de Arbeidsongevallenwet.

Wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit

Artikel 6 wordt zo aangepast dat er telkens verwezen wordt naar de regelgeving van de gemeenschappen. Voorts worden een aantal verwijzingen naar wetgeving geüpdatet.

In artikel 44 was in § 2, lid 2 een uitzondering voorzien op de voorschreven termijn vermeld in lid 1 wanneer het om een vergissing van Fedris gaat. Deze bepaling wordt opgeheven.

In artikel 57 wordt een verwijzing naar de wetgeving aangepast.

Arbeidsongevallenwet

In artikels 24, 38/1 en 86/1, 4° wordt de bepaling “voor een voltijdse werknemer die minstens negentien jaar is en die ten minste zes maanden anciënniteit heeft in de onderneming die hem tewerkstelt” opgeheven. Dit treedt in werking op 1 april 2022.

In artikels 24 en 24bis wordt er voortaan verwezen naar de gecoördineerde wet van 10 juli 2008 op de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen.

In artikel 27bis wordt het vijfde lid vervangen door: In afwijking van het eerste en het tweede lid, volgt de in artikel 24, vierde lid, bedoelde jaarlijkse vergoeding, de indexaanpassingen en de aanpassingen van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen, zoals die voortvloeien uit de in voormeld artikel bedoelde collectieve arbeidsovereenkomst.

In artikel 39 wordt het bedrag vanaf 1 januari 2024 opgenomen (36 841,97 EUR). Dit treedt in werking op 1 januari 2024.

Er worden enkele verwijzingen naar wetgeving geüpdatet in artikels 87ter en 87quater.

In artikel 88quater wordt de dubbele vermelding van de NBB opgelost door de bepaling onder 5° op te heffen.

Tenzij anders vermeld, treden de wijzigingen op 12 april 2024 in werking.

Bron: W. 21-3-2024 (B.S. 2-4-2024)

B. Wijzigingen wet betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu, de volksgezondheid en de werknemers

Op 5 april jl. werd in het Belgisch Staatsblad de Wet houdende diverse bepalingen inzake gezondheid gepubliceerd. Deze wijzigt onder meer de wet van 21 december 1998 betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu, de volksgezondheid en de werknemers.

Artikels 5bis, 7/1 en 9bis worden ingevoerd en houden verband met de verzameling en verwerking van persoonsgegevens.

Bron: W. 21-3-2024 (B.S. 5-4-2024)

C. Wijziging wet betreffende een regeling voor rookvrije plaatsen en ter bescherming van de bevolking tegen tabaksrook

De wet van 26 maart 2024 tot wijziging van de wet van 22 december 2009 betreffende een regeling voor rookvrije plaatsen en ter bescherming van de bevolking tegen tabaksrook verscheen op 5 april 2024 in het Belgisch Staatsblad.

Het opschrift van hoofdstuk 3 heeft het voortaan over gesloten én open plaatsen.

In art. 3 spreekt men nu over “professioneel personenvervoer” en niet langer over “openbaar vervoer”.

Verder wordt een art. 3/1 opgenomen dat roken voortaan verbiedt in attractieparken, dierentuinen, speelterreinen, kinderboerderijen en sportterreinen. Het nieuwe art. 6/1 bepaalt evenwel dat hier duidelijk afgebakende rookzones mogen worden voorzien. Deze bepalingen treden in werking op 31-12-2024.

Daarnaast verbiedt art. 3/2 te roken binnen een straal van 10 meter aan de in- en uitgangen van volgende plaatsen: ziekenhuizen, kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, scholen, openbare bibliotheken. Deze bepaling treedt eveneens in werking op 31-12-2024.

Art. 3/3 bepaalt dat het rookverbod in stations wordt geregeld door de wet van 27 april 2018 op de politie van de spoorwegen.

Art. 6 wordt aangevuld zodat minderjarigen geen toegang meer mogen hebben tot de rookkamer in horeca-instellingen.

Art. 8 (noodzaak van advies van de Hoge Gezondheidsraad bij wijzigingen aan het hoofdstuk) en art. 10/1 (link met FAVV) worden opgeheven.

Bron: W. 26-3-2024 (B.S. 5-4-2024)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Nieuwe normen op komst: remote work & menstrual health

Bedrijven besteden steeds meer aandacht aan gezondheid en veiligheid op het werk en kiezen vaak voor ISO 45001 als managementnorm om hierop in te zetten. ISO kondigt nu aan deze norm op twee vlakken uit te breiden.

De eerste uitbreiding houdt de ontwikkeling van ISO 45008 ‘Guidlines for Remote Working’ in. Deze norm zou specifiek zijn voor organisaties waarbij afstandswerk deel uitmaakt van de bedrijfscultuur en legt men de focus op een gezonde balans tussen werk en privé voor medewerkers die structureel op afstand werken.

Daarnaast wordt ook gewerkt aan ISO 45010 ‘Menstruation, menstrual health and menopause in the workplace – guidance’. Hiervoor is men nog op zoek naar experten die zich wensen aan te sluiten bij de Belgische commissie.

Het doel van de norm is om een inclusieve aanpak aan te reiken bij het omgaan met menstruatie, mentruatiegezondheid en peri-/menopauze-ervaringen. Centraal staan aspecten als genderidentiteit, etniciteit, religie, handicap, geestelijke gezondheid, …

Experten die zich willen aansluiten bij de commissie NBN/I283 kunnen dit via deze link.

Een toelichting over Menstrual Hygiene vind je op onze website.

Bron: NBN

B. Nieuwe IAO-podcast over rassendiscriminatie

Een nieuwe aflevering van de IAO-podcast bespreekt discriminatie op basis van ras op de werkvloer. Stel je voor: Je begint op een nieuwe job, je bent perfect gekwalificeerd en kwam als beste keuze naar voren, maar de eerste collega die je tegenkomt geeft aan dat je de job vast wel zal hebben gekregen door positieve discriminatie …

Hoewel het overduidelijke racisme niet meer van deze tijd is, is er nog steeds heel wat systematisch racisme, microagressies en vooroordelen – ook op de werkvloer.

Microagressies zijn bijvoorbeeld pijnlijke opmerkingen of acties die een minderheid in het vizier nemen. Omdat dit soort agressies vaak genormaliseerd zijn in de werkomgeving worden ze microagressies genoemd. Ze worden vaak herhaald en hun impact is dan ook zeker niet klein. Vaak hebben ze effect op zowel het mentale als fysieke welzijn van de werknemer. Soms raken de werknemers ontmoedigt, verlaten ze hun werkgever en zo hebben deze ‘kleine’ opmerkingen zelfs een invloed op carrières.

Discriminatie op basis van ras krijgt vaak weinig aandacht in de aanpak van ongewenst gedrag op de werkvloer. Vaak wordt er bij racisme gedacht aan directe aanvallende opmerkingen. Bij de vooroordelen en microagressie wordt niet stilgestaan.

Hoewel het eerste project van IAO rond discriminatie op de werkvloer van de jaren ’90 dateert, is het probleem 30 jaar later zeker nog niet opgelost.

In de podcast pleit men ervoor om minder te richten op diversiteit op de werkvloer, omdat dit vaak als enige oplossing wordt aanzien. Er moet ingezet worden op actie. Ons brein ‘herprogrammeren’ met positieve associaties zou kunnen worden bewerkstelligt door werknemers te laten samenkomen, door elkaar te informeren, …

Een eerste stap is bewustzijn creëren en zo naar meer gelijkheid te evolueren.

Het volledige gesprek kan je hier beluisteren. (Uitsluitend in het Engels)

Bron: IAO

C. Invloed van toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen op werkstress

Onderzoekers van TNO en RIVM verwachten dat de druk op werkenden zal toenemen door maatschappelijke ontwikkelingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om vergrijzing en hybride werken. Een langdurig verhoogde werkstress vergroot de kans op ziekte en arbeidsongeschiktheid.

Er worden 8 ontwikkelingen bekeken die de komende 20 jaar het meeste (naar verwachting negatieve) impact zullen hebben:

• Vergrijzing
• Combinatie werk en mantelzorg
• Tekort op de arbeidsmarkt
• Flexibele contracten
• Werken voor online platforms
• AI
• Hybride werken
• Prestatiedruk

Bij de preventie hiervan is het belangrijk om stil te staan bij de samenhang van de verschillende ontwikkelingen en de noodzaak aan een integrale aanpak.

Bron: TNO

D. Evolutie thuiswerken

Het lijkt erop dat thuiswerken aan populariteit verliest. Na de coronalockdowns kenden we een heuse thuiswerkrevolutie. Toch ziet het er nu naar uit dat werknemers steeds vaker terug naar kantoor keren. Dit blijkt uit onderzoek bij 500 Belgische bedrijven door Acerta Consult. 74% van de werknemers werkt inmiddels al weer minstens 3 dagen per week op kantoor. Ongeveer 4 op de 10 van hen wil vaker thuiswerken. Opvallend, want 3 op de 10 werkgevers is vragende partij om terug vaker naar kantoor te komen.

Meer dan de helft van de bedrijven vindt de huidige balans tussen thuis- en kantoorwerk goed. Toch zou 30% van de bedrijven graag het structurele thuiswerken beperkter zien. Bij werknemers zien we het omgekeerde. 41% wil meer thuiswerken en maar 5% wil vaker naar kantoor terugkeren.

Bron: Acerta

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Via ons platform kan je vragen stellen aan experten. Onlangs werd deze vraag beantwoord:

• Als een vertrouwenspersoon geen jaarlijkse bijscholing heeft kunnen volgen wegens langdurige afwezigheid, dient deze persoon dan opnieuw de basiscursus te volgen om terug de functie van vertrouwenspersoon te kunnen opnemen in het bedrijf? (Koen Van Hulst)