nieuwsoverzicht 20 - 24 maart '23 (wk 12)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Wijzigingen vanaf 1 juli 2023:

- aanpassing van het maximumpercentage van de bijdragen bedoeld bij de artikelen 31 en 31bis van het KB van 21 december 1971 houdende uitvoering van sommige bepalingen van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 als het slachtoffer een rust- of overlevingspensioen ontvangt zoals bedoeld in artikel 2, § 1 van het koninklijk besluit van 12 december 2006 tot uitvoering van artikel 42bis van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 (zie KB 12-3-2023, BS 24-3-2023)

- wijzigingen met betrekking tot de herwaarderingscoëfficiënten bepaald in het koninklijk besluit van 10 december 1987 betreffende de bijslagen verleend in het kader van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 (zie KB 12-3-2023, BS 24-3-2023)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Fietsvergoeding verplicht vanaf 1 mei 2023

Bij zitting van 24 januari 2023 werd in de Nationale Arbeidsraad een cao gesloten betreffende de tegemoetkoming van de werkgever voor de verplaatsingen per fiets van de werknemer tussen zijn woonplaats en zijn plaats van tewerkstelling (cao nr. 164). Door middel van deze cao wenst men het gebruik van duurzame vervoerswijzen, waaronder de fiets, in het kader van het woon-werkverkeer aanmoedigen.

Het opzet van deze cao is het regelen van de toekenningsvoorwaarden, het bedrag en de modaliteiten voor de tegemoetkoming van de werkgever voor de verplaatsingen per fiets van de werknemer tussen zijn woonplaats en zijn plaats van tewerkstelling.

Op basis van deze cao hebben alle werknemers uit de sectoren of bedrijven die nog geen sectorale of bedrijfscao hebben waarin de fietsvergoeding geregeld is en die regelmatig met de fiets naar het werk gaan, vanaf 1 mei 2023 recht op een fietsvergoeding van 0,27 euro per kilometer.

Onder "fiets" wordt begrepen een rijwiel, een gemotoriseerd rijwiel of een speed pedelec, zoals gedefinieerd in het algemeen reglement op de politie van het wegverkeer. Gemotoriseerde rijwielen en speed pedelecs dienen elektrisch te worden aangedreven om onder het toepassingsgebied te vallen.

Het gaat om een suppletieve collectieve arbeidsovereenkomst. In de sectoren of ondernemingen die een collectieve arbeidsovereenkomst hebben gesloten of sluiten die voorziet in de toekenning van een specifieke vergoeding voor woon-werkverkeer per fiets, is die collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing, zelfs al wordt een lagere fietsvergoeding toegekend.

Bronnen:

• cao nr. 164
• ACV
• SD Worx

B. Verbod op PFAS in blusschuim

Het gebruik van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) in blusschuim vormt een risico voor mens en milieu. Wanneer blusschuim wordt gebruikt, worden PFAS snel in het milieu verspreid zonder dat ze kunnen worden opgevangen of dat kan worden voorkomen dat ze in het milieu terechtkomen. Dit vormt een probleem in gans Europa.

Het Risk Assessment Committee (RAC) heeft zijn advies goedgekeurd over het voorstel om het op de markt brengen, het gebruik en de samenstelling van alle PFAS in blusschuim te beperken, na sectorspecifieke overgangsperioden. De voorgestelde beperking zou de emissies en de bijbehorende risico's van deze persistente stoffen daadwerkelijk verminderen.

Ook het ontwerpadvies van het Committee for Socio-Economic Analysis (SEAC) steunt de voorgestelde beperking gezien dit de meest doeltreffende en voordelige maatregel zou zijn voor de hele EU om vastgestelde risico's aan te pakken, rekening houdend met de beschikbaarheid van alternatieven. Niettemin stelt het SEAC voor om vóór het einde van de overgangsperiode een evaluatie van de beschikbare en haalbare alternatieven uit te voeren voor locaties waar gevaarlijke stoffen worden geproduceerd, behandeld of opgeslagen (die onder de Seveso-richtlijn vallen) om zodoende de veiligheid te kunnen handhaven op plaatsen waar branden grote gevolgen kunnen hebben voor het milieu en de volksgezondheid. Het ontwerpadvies van het Comité sociaaleconomische analyse (SEAC) kan tot 15 mei worden geraadpleegd. Vermoedelijk zal het SEAC zijn advies goedkeuren in juni 2023.

De adviezen zullen beschikbaar gesteld worden op de webpagina's van het RAC en het SEAC.

Bron: ECHA

C. Aanpassing wetgeving jaarlijkse vakantie

Volgens de Europese Rechtspraak en de richtlijn 2003/88/EG van 4 november 2003 betreffende een aantal aspecten van de organisatie van de arbeidstijd en uit de contacten met de diensten van de Europese Commissie blijkt dat de huidige Belgische vakantiewetgeving niet conform is, in het bijzonder als het gaat over de volgende schorsingsgronden: (beroeps)ziekte, (arbeids-)ongeval en moederschapsrust/vaderschapsrust waarbij de werknemer zijn vakantiedagen niet kan opnemen op een later tijdstip.

Daarnaast is er ook een probleem met betrekking tot de uiterste periode waarin deze vakantie moet worden opgenomen in de hierboven vermelde situaties: de huidige Belgische vakantiewetgeving, waarbij de vakantie moet worden opgenomen in de periode van 12 maanden na het einde van de vakantiedienstjaar is in strijd met de Europese Arbeidsrustlijn en de Europese rechtspraak dat 15 maanden inderdaad als ijkpunt neemt.

Het recht op jaarlijkse vakantie kent volgens het Hof immers een tweeledig doel, namelijk

1. de werknemer in staat te stellen uit te rusten van de uitvoering van de hem door zijn arbeidsovereenkomst opgelegde taken;
2. en over een periode van ontspanning en vrije tijd te beschikken. Deze rusttijd boet niet aan belang in, wanneer hij in een volgende periode wordt opgenomen.

Vandaar dat, in overleg met de sociale partners, een KB werd aangenomen dat de Belgische vakantiewetgeving wijzigt:

• in geval van samenloop van de jaarlijkse vakantie met (beroeps)ziekte, (arbeids-)ongeval en moederschapsrust/vaderschapsrust kan de werknemer zijn vakantiedagen opnemen op een later tijdstip en dit tot 24 maanden na het einde van het vakantiejaar;
• een aantal andere schorsingsgronden rechtvaardigen ook een behoud van recht op opname van vakantie gedurende 24 maanden na het einde van het vakantiejaar omdat zij een gelijkaardige doelstelling voorzien, namelijk in geval van moederschap of vaderschap in voldoende tijd te voorzien om de vakantiedagen alsnog te kunnen opnemen nl.
  • vaderschapsverlof bedoeld in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten,
  • een profylactisch verlof
  • een adoptieverlof
  • een verlof voor pleegzorg bedoeld in artikel 30quater van de wet van 3 juli 1978 of een pleegouderverlof bedoeld in artikel 30sexies van de wet van 3 juli 1978.

Maar in geval van volledige werkverwijdering als maatregel van moederschapsbescherming werd de huidige regeling van de overdracht van 12 maanden na het einde van het vakantiedienstjaar behouden omdat deze schorsingsgrond op zich geen beletsel vormt voor de theoretische uitoefening van het recht op vakantie. Indien de verwijderde werkneemster echter aan de hand van een medisch getuigschrift dat aan de werkgever wordt overgemaakt, bewijst dat zij haar vakantie om gezondheidsredenen onmogelijk kan opnemen tijdens de periode van werkverwijdering, dan moet zij toch in aanmerking kunnen komen voor het recht op overdracht van 24 maanden.

De wijzigingen zijn voor het eerst van toepassing op het vakantiejaar 2024, vakantiedienstjaar 2023.

Voor meer gedetailleerde info neemt u het best contact op met uw sociaal secretariaat.

Bronnen:

• K.B. 8-2-2023, B.S. 16-3-2023
• Advies Raad van State nr. 72655

D. Veiligheidsinformatiebladen ILO nu ook beschikbaar in het Duits

Voor elk chemisch agens dat opgenomen werd in de inventaris chemische agentia, de basis van de risicoanalyse chemische agentia die de werkgever verplicht dient uit te voeren op basis van de artikelen VI.1-6 en volgende van de codex over het welzijn op het werk en in toepassing van de verplichtingen bedoeld in de artikelen I.2-6 en I.2-7 van de codex, dient een veiligheidsinformatieblad (VIB) beschikbaar te zijn om de gevaren van het agens op een correcte manier te kunnen beoordelen.

Wanneer een VIB niet onmiddellijk ter beschikking is, kan dit desnoods opgezocht worden op de website van de leverancier, of via een betalende databank. Een gratis alternatief zijn bijvoorbeeld de internationale chemische veiligheidskaarten (International Chemical Safety Cards of ICSC).

Deze ICSC zijn informatiebladen die essentiële veiligheids- en gezondheidsinformatie op een duidelijke en beknopte manier verstrekken. De database is het resultaat van een gezamenlijke inspanning van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), met medewerking van de Europese Commissie.

De safety cards bevatten per gevaarlijke chemische stof heel wat informatie, onder meer over de toxiciteit.

Er kan gezocht worden op naam, CAS-nummer, UN-nummer, ISCS-nummer of tekst.

Deze kaarten waren tot voor kort beschikbaar in 14 verschillende talen: Chinees, Engels, Fins, Frans, Hebreeuws, Hongaars, Italiaans, Japans, Koreaans, Perzisch, Pools, Portugees, Russisch, Spaans.

Recent kwam daar ook de Duitse taal bij.

Dat brengt de teller op 15.

Bronnen:

• WHO
• ILO

E. Podcasts mentaal welzijn op het werk

Via de federale campagne ikvoelmegoedophetwerk.be wil men bijstand verlenen aan werkgever en werknemers in de strijd tegen burn-outs en op die manier het welzijn op het werk en het preventiebeleid binnen de organisatie verbeteren.

In het kader hiervan werden recent 3 podcasts toegevoegd, gebundeld onder “Het pauzepraatje”. Deze podcasts doen nadenken over het mentaal welzijn op het werk en hoe je hier binnen jouw organisatie kan op toezien en hoe je het mentaal welzijn tot een hoger niveau kan tillen.

1. Aflevering 1: voorkomen (lezen – luisteren – kijken)

In deze aflevering wordt toelichting gegeven over hoe je werkgerelateerde stress kan voorkomen. Komen onder meer aan bod:

• maatregelen te nemen door de werkgever – tips voor werkgevers
• hoe zich wapenen tegen burn-out als werknemer
• tools ontwikkeld door de overheid ter voorkoming van schadelijke stress op het werk

2. Aflevering 2: herkennen (lezen - luisteren – kijken)

In deze aflevering wordt de focus gelegd op de symptomen en het herkennen van de signalen en hoe de werkgever de werknemers die toxische stress ervaren kan bijstaan.

3. Aflevering 3: herstellen (lezen - luisteren – kijken)

In deze aflevering wordt dieper ingegaan op het herstelproces na een burn-out, wat je zelf kan doen en in welke mate de werkgever jou daarin kan bijstaan alsook de tools die hierbij kunnen helpen.

Bron: FOD WASO

III. RECENT TOEGEVOEGD

Op regelmatige basis worden praktijkdocumenten toegevoegd aan INNIwise. Deze week toegevoegd:

• Toelichting : Instructies en consistentie: de essentiële elementen voor veilig gedrag (Pierre-Yves Bouvy)
• Werkinstructiekaart elektrische reparatiewerkzaamheden aan laagspanningsinstallaties (Pierre-Yves Bouvy)
• Toelichting: Veiligheid boven alles of “de arena betreden” (Pierre-Yves Bouvy)