nieuwsoverzicht 20 tot 24 nov (wk 47)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

A. Wijzigingen Welzijnswet, Sociaal Strafwetboek, Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten

In het nieuwsoverzicht van week 43 bespraken we reeds het wetsontwerp en nu is de wet van 5 november 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen ook verschenen in het Belgisch Staatsblad. Deze wet houdt enkele relevante wijzigingen in voor Welzijn op het werk.

Vertrouwenspersoon

Vooreerst betreft het enkele wijzigingen van de Welzijnswet met betrekking tot de vertrouwenspersonen. Er wordt bepaalt dat de aanduiding van een vertrouwenspersoon niet verplicht is voor de werkgever die minder dan 50 werknemers tewerkstelt, tenzij alle leden van de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, alle werknemers, hierom verzoeken en dat minstens één van deze vertrouwenspersonen moet behoren tot het personeel van de werkgever indien:

a) de werkgever 50 of meer werknemers tewerkstelt;

b) de werkgever 20 of meer werknemers tewerkstelt en een beroep doet op een preventieadviseur van een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk

Daarnaast wordt ook het Sociaal Strafwetboek aangepast aan de bovenvermelde bepalingen betreffende de aanstelling van een vertrouwenspersoon.

Deze wijzigingen treden in werking op 1 december 2023.

Economische werkloosheid

Artikel 77/1 van de Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten wordt ook aangepast. Paragraaf 4 omschrijft een ‘onderneming in moeilijkheden’. Hier wordt nu een nieuw lid aan toegevoegd dat de bewijsstukken bepaalt voor een daling van de omzet, productie of bestellingen binnen een onderneming die niet onderworpen is aan de btw.

Deze bepaling treedt op 3 december 2023 in werking.

Toeslag bij tijdelijke werkloosheid

In de wet van 3 juli 1978 wordt artikel 29 als volgt hersteld (inwerkingtreding: 1 januari 2024):

‘In alle gevallen waarin de uitvoering van de arbeidsovereenkomst wordt geschorst en de werknemer recht heeft op uitkeringen wegens tijdelijke werkloosheid, met uitzondering van de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst wegens overmacht, heeft de werknemer waarvan het maandloon niet hoger is dan 4.000 euro, voor iedere dag die wordt gedekt door een tijdelijke werkloosheidsuitkering, recht op een toeslag van 5 euro, dit onverminderd de wettelijke of conventionele supplementen bedoeld in artikel 51, § 8, en artikel 77/4, § 7. De werknemer waarvan het maandloon hoger is dan 4.000 euro heeft recht op die toeslag van zodra hij in hetzelfde jaar bij dezelfde werkgever meer dan 26 dagen tijdelijke werkloosheid telt, en dit voor alle dagen vanaf de 27ste dag, de dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht buiten beschouwing gelaten.

Het bedrag van de in het eerste lid bedoelde toeslag is gekoppeld aan de spilindex geldend op 1 januari 2024 en wordt verhoogd of verminderd overeenkomstig de bepalingen van de wet van 2 augustus 1971 houdende inrichting van een stelsel waarbij de wedden, lonen, pensioenen, toelagen en tegemoetkomingen ten laste van de openbare schatkist, sommige sociale uitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmee rekening dient gehouden bij de berekening van sommige bijdragen van de sociale zekerheid der arbeiders, alsmede de verplichtingen op sociaal gebied opgelegd aan de zelfstandigen, aan het indexcijfer van de consumptieprijzen worden gekoppeld.

De werkgever is ertoe gehouden deze toeslag te betalen, tenzij de betaling daarvan door een door de Koning algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst ten laste wordt gelegd van het Fonds voor Bestaanszekerheid.

De werkgever is er niet toe gehouden deze toeslag te betalen indien de werknemer de toepassing geniet van een collectieve arbeidsovereenkomst die hem, in geval van tijdelijke werkloosheid, de betaling toekent van een bedrag dat minstens gelijkwaardig is aan de in het eerste lid bedoelde toeslag.’

Bron: W. 5-11-2023 (B.S. 23-11-2023)

B. Wijziging K.B. van 28 maart 1969 houdende vaststelling van de lijst van beroepsziekten die aanleiding geven tot schadeloosstelling en tot vaststelling van de criteria waaraan de blootstelling aan het beroepsrisico voor sommige van deze ziekten moet voldoen

Op 21 november 2023 verscheen het Koninklijk besluit van 13 november 2023 tot wijziging van het K.B. van 28 maart 1969 houdende vaststelling van de lijst van beroepsziekten die aanleiding geven tot schadeloosstelling en tot vaststelling van de criteria waaraan de blootstelling aan het beroepsrisico voor sommige van deze ziekten moet voldoen in het Staatsblad.

In de lijst van ziekten die aanleiding geven tot een schadeloosstelling wordt Code 1.605.01 vervangen en verwijst deze voortaan specifiek naar aandoeningen van de elleboog en de pols veroorzaakt door mechanische trillingen. Door die wijziging worden aandoeningen aan de schouder uitgesloten.

Dit besluit treedt op 21 november 2023 in werking.

Bron: K.B. 13-11-2023 (B.S. 21-11-2023)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Keuzewijzer gedragsinterventies veilig en gezond werken

De onafhankelijke onderzoeksorganisatie TNO ontwikkelde een keuzehulp die ondersteuning biedt bij het ontwikkelen van effectieve interventies die gericht zijn op veilig en gezond werken. Er wordt gewerkt in zes stappen, gebaseerd op de intervention mapping methodiek:

1. Probleemanalyse
2. Gedragsdoelen en determinanten
3. Actieve ingrediënten van de interventie
4. Ontwerp van de interventie
5. Implementatieplan
6. Evaluatieplan

Er zijn per stap voorbeelden en tips opgenomen over mentale gezondheid, fysieke belasting, gevaarlijke stoffen en veiligheid.

Je vindt de tool hier terug.

Bron: TNO

B. EU gaat werknemers beschermen tegen blootstelling aan lood en diisocyanaten

Er is een voorlopig akkoord bereikt over de grenswaarden voor lood en diisocyanaten. Het akkoord moet nog door de Raad en het Parlement goedgekeurd worden, alvorens de formele goedkeuringsprocedure van start kan gaan.

We blikken toch graag al even vooruit …

Vooropgesteld is de grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling aan lood te verlagen van 0,15mg/m3 naar 0,03mg/m3, en de biologische grenswaarde voor lood van 70µg/100ml naar 15µg/100ml. Ook wordt voor het eerst een algemene grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling aan diisocyanaten vastgesteld op 6µg NCO/m3 (d.w.z. de maximale concentratie in de lucht die een werknemer inademt gedurende een 8-urige werkdag) en een grenswaarde voor kortdurende blootstelling van 12µg NCO/m3 (d.w.z. de gemiddelde blootstelling gedurende een periode van 15 minuten).

Er wordt een overgangsperiode voorzien tot 31 december 2028 voor wat betreft de nieuwe biologische grenswaarde voor lood. Zo kunnen productieprocessen aangepast worden en is er de mogelijkheid om de nodige preventie- en beschermingsmaatregelen te nemen.

Verder heeft men zich ook gebogen over bepalingen ter bescherming van werknemers die al hoge loodgehaltes in hun bloed hebben als gevolg van blootstelling uit het verleden en vrouwen in de vruchtbare leeftijd, de kwalificatie van lood als een ‘niet-drempel reprotoxische stof’ en de evaluatie en uitvoering van de richtlijn.

We volgen dit verder op en berichten bij nieuwe ontwikkelingen.

Bron: Europese Raad

C. Verlichting van binnenwerkplekken : nieuwe praktijkgids

Naar aanleiding van de nieuwe versie van de NBN-norm EN 12464-1 (2021) werkten het Belgisch Instituut voor Verlichtingskunde en Volta samen een nieuwe praktijkgids uit voor verlichting van binnenwerkplekken.

De praktijkgids is een aanvulling op het normatief document en wil concrete richtlijnen en interpretaties aanreiken.

De gids is opgedeeld in 14 hoofdstukken:

1. Norm en wet
2. Belangrijkste wijzigingen
3. Verlichtingseisen voor binnenwerkplekken
4. Richtwaarden voor referentieoppervlakken
5. Praktijkvoorbeeld
6. Verlichting van een ruimte
7. Cilindrische verlichtingssterkte en directionaliteit van licht
8. Daglicht en welzijn
9. Evaluatie van risico op verblinding
10. Andere parameters
11. Lichtsturing
12. Lichtontwerp
13. Meten van Licht
14. Terminologie en definities

Enkele belangrijke aanpassingen betreffen onder meer een volledige herziening over stroboscopische effecten, een verdere uitwerking van daglichtaspecten, nieuwe uitgewerkte praktijkvoorbeelden, …

De volledige gids kan je raadplegen via de BIV-website.

Op INNIwise vind je ook een aantal verlichtingstips.

Bron: BeSWIC

D. AI als kans of als bedreiging?

De IAO lanceerde onlangs een nieuwe aflevering van hun podcast ‘Global challenges – global solutions’ waarin deze keer de focus op artificiële intelligentie ligt.

AI zorgt voor best wat ongerustheid binnen de werksfeer, maar is dat terecht?

Allereerst wordt bemerkt dat we ons op een speciaal moment in de tijd bevinden wat AI betreft. De ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op en het is moeilijk te voorspellen welke kant we opgaan, maar algemeen genomen is de toekomst veelbelovend.

Daarnaast zijn er heel wat kanten aan het AI-verhaal. Enerzijds kan AI gebruikt worden, anderzijds heeft het ontwikkeling en training nodig. Ook aan die laatste kant kan een opsplitsing gemaakt worden: het pure ontwikkelen van algoritmes, alsook het verifiëren van wat AI uitvoert. Als je het zo bekijkt zijn er wel wat jobmogelijkheden aan AI verbonden.

Recent wordt er vooral aan ChatGPT gedacht bij het horen van artificiële intelligentie. Vaak wordt aangenomen dat dit vooral hooggekwalificeerde werknemers ten goede zal komen. Toch ziet het ernaar uit dat ook de andere werknemers hun voordeel kunnen doen met AI omdat het hen versterkt in bijvoorbeeld communicatie.

Momenteel is er vooral nog nood aan uitgebreid onderzoek naar hoe de tools ingezet (kunnen) worden op de werkvloer.

Je kan de volledige podcast (in het Engels) hier beluisteren.

Bron: IAO

E. Sociale verkiezingen: nummers kandidatenlijsten bekend

De lottrekking van de nummers voor de kandidatenlijsten van de sociale verkiezingen gebeurden op woensdag 22 november 2023. Dit gebeurde op het kabinet van de Minister van Werk in het bijzijn van de representatieve werknemers- en kaderledenorganisaties.

Het resultaat:

• ACLVB- CGSLB: 1
• ACV-CSC: 2
• ABVV-FGTB: 3
• NCK-CNC: 4

In een vorige nieuwsbrief kon je al meer lezen over het verloop van de sociale verkiezingen. De procedure vangt aan op 15 december 2023.

Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

F. Ruisonderdrukking voor minder stress en vermoeidheid

Bij ergonomie denken we vaak aan zithouding of heftechnieken, maar wat met ons gehoor? Collega’s op de achtergrond, krakend geluid bij een call, … Deze onopvallende extra belasting van onze oren en hersenen verhoogt de stress en vermoeidheid. Vaak draagt het ook bij aan fouten maken en trager werken.

Er mag dus wel aandacht besteed worden aan ruisonderdrukking. Dat blijkt uit een whitepaper (enkel in het Engels) van EPOS - een bedrijf gespecialiseerd in bedrijfsaudio.

Deelnemers aan het onderzoek voerden een dubbele taak uit, die zowel visueel als auditief was en dat zowel met als zonder gedempt achtergrondgeluid.

Het dempen van lawaai bleek voordelig te zijn:

• de herkenning van spraak verbeterde met bijna 50%
• men moest minder moeite doen om te luisteren
• de efficiëntie steeg met 40%
• en de reactiesnelheid ging vooruit.

Deze beoordelingen van de testpersonen werden ook gestaafd met metingen van de pupildiameter: minder pupilverwijding wijst op minder luisterinspanning. Er kwam meer mentale ruimte vrij waardoor de visuele taak sneller en nauwkeuriger werd uitgevoerd.

Bronnen:

• HRmagazine
• EPOS

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

In de spotlight:

• Praktische documenten : Risicoanalyse lawaai
• Op woensdag 29 november 2023 lanceerde INNI publishers een webinar rond het thema lithium-ion-batterijen. Dit webinar werd gepresenteerd door expert in het vak Wim Verbakel. Herbekijk het webinar hier.