nieuwsoverzicht 28 oktober tot 1 november 2024 (wk 45)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Wijzigingen in het Algemeen Reglement op Elektrische Installaties (AREI)

In de drie boeken van het Algemeen Reglement op de elektrische installaties (AREI) zijn wijzigingen doorgevoerd.

Deze wijzigingen betreffen de voorschriften voor:

• Elektrische installaties in ruimtes met een bad en/of douche (boek 1);
• Laagspanningscontactdozen van huishoudelijke en niet-huishoudelijke installaties op wisselspanning (boek 1);
• Elektrische installaties in publiek toegankelijke ruimtes (boeken 1, 2 en 3).

De wijzigingen zijn gepubliceerd in het Belgische Staatsblad en zijn van kracht vanaf 28 oktober 2024.

Bron: K.B. 3-10-2024 (M.B. 28-10-2024)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Verbetering van arbeidsomstandigheden in het platformwerk

In de nieuwste publicaties van EU-OSHA worden drie belangrijke initiatieven belicht die gericht zijn op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden op digitale platforms. Het Fairwork-project evalueert digitale platforms op basis van essentiële normen, met als doel de arbeidspraktijken te optimaliseren. Coöperatieve platforms stellen werknemers in staat om actiever deel te nemen, wat leidt tot een democratisch bestuur en betere arbeidsomstandigheden. Ontdek ook de EU-richtlijn die gericht is op het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden voor platformwerkers, deze richtlijn legt belangrijke regels op voor de arbeidsstatus van platformmedewerkers en bevordert de transparantie van algoritmisch beheer.

Lees meer over platformwerkers op onze website.

De beleidsnota over veiligere en eerlijkere arbeidsomstandigheden voor platformwerkers kan u hier bekijken (uitsluitend in het Engels).

Bron: EU-OSHA

B. Digitale oplossingen voor mentale gezondheid op de werkvloer

Digitalisatie kan een belangrijke oplossing bieden voor lange wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg, ook in de arbeidscontext. Digitale interventies en apps kunnen werknemers ondersteunen bij problemen zoals stress, angst en burn-out. Het integreren van kwalitatieve digitale hulpmiddelen in de traditionele zorg kan helpen de wildgroei aan zelfhulpapps te beheersen. De Hoge Gezondheidsraad pleit voor een nationaal kader, ontwikkeld door zorgprofessionals, om effectievere ondersteuning te bieden.

Digitale geestelijke gezondheidszorg omvat meer dan alleen zelfhulpapps. Online therapieën en toepassingen kunnen werknemers helpen op een laagdrempelige manier hulp te krijgen. De anonimiteit van online platformen stelt medewerkers in staat om zonder stigma hulp te zoeken, wat essentieel is voor een gezonde werkomgeving.

Preventieadviseurs spelen een cruciale rol in het omarmen van digitale technologie. Opleidingen en bijscholingen zijn nodig om hen vertrouwd te maken met deze tools. Bovendien moeten juridische en ethische kwesties, zoals privacy, duidelijk worden gemaakt voordat digitale oplossingen breed kunnen worden ingezet. Het is ook belangrijk om oudere werknemers en mensen uit kwetsbare groepen te betrekken bij digitale initiatieven.

Bron: Hoge Gezondheidsraad

C. Leiderschap en mindfulness voor een gezonde werkomgeving

Het komt steeds minder vaak voor dat een leidinggevende ongestoord een gesprek kan voeren met een medewerker zonder de verleiding of de noodzaak om de telefoon te checken. Mindfulness leert ons om in het moment aanwezig te zijn, wat cruciaal is voor medewerkers om zich gezien en gewaardeerd te voelen. In een tijd waarin er veel van leiders wordt verwacht, en waar digitale afleidingen en multitasking de norm zijn, wordt gerichte aandacht een essentiële vaardigheid.

Onze hersenen functioneren als voorspellingsmachines, wat betekent dat eerdere ervaringen onze percepties beïnvloeden. Dit kan leiden tot vertekende waarnemingen van zowel de werkomgeving, als de medewerkers. Voor preventieadviseurs is mindfulness een waardevolle tool om deze automatische patronen te doorbreken. Neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om zich aan te passen, biedt de kans om aandacht, focus en emotionele intelligentie te versterken, wat belangrijke aspecten zijn voor het bevorderen van een gezonde werkomgeving.

Hoewel mindfulness vaak wordt gezien als een oplossing voor werkstress, ontvangt het toenemende kritiek vanuit verschillende wetenschappelijke hoeken. Critici wijzen erop dat mindfulnessprogramma's zich vaak richten op de aanpassing van werknemers, terwijl structurele werkomstandigheden onveranderd blijven. Een grootschalige studie van William Fleming aan het Wellbeing Research Centre van de Universiteit van Oxford onder 46.000 werknemers toont aan dat deelname aan mindfulnessprogramma's geen significante verbetering van welzijnsindicatoren oplevert in vergelijking met niet-deelnemers. Dit sluit aan bij de job demands-resources-theorie, die stelt dat welzijnsbevorderende programma’s effectiever zijn wanneer ze ook de werkomstandigheden verbeteren.

Voor preventieadviseurs is het dus essentieel om niet alleen mindfulness aan te bieden, maar ook te pleiten voor structurele veranderingen zoals het herstructureren van taken en het bevorderen van sociale interactie.

Ondanks de kritieken heeft mindfulness waarde, vooral in leiderschap. Mindful leiderschap biedt voordelen voor zowel persoonlijke ontwikkeling als de effectiviteit van leiders op de werkvloer. Het creëert mentale en emotionele ruimte, waardoor leiders bewust en kalm kunnen reageren in stressvolle situaties, wat belangrijk is voor het creëren van een gezonde werkomgeving. Een mindful leider straalt aanwezigheid uit, wat de kwaliteit van interacties met medewerkers verbetert. Dit stelt preventieadviseurs in staat om effectievere trainingen en workshops te ontwikkelen die gericht zijn op communicatie en samenwerking.

De voordelen van mindful leiderschap zijn talrijk: het verbetert besluitvorming, helder denken en bevordert een positieve werkomgeving. Bovendien helpt mindfulness leiders om zich bewust te worden van hun eigen gedachten, emoties en fysieke sensaties, wat leidt tot betere zelfregulatie en minder emotionele uitputting, wat aspecten zijn die cruciaal zijn voor het welzijn op de werkvloer.

Voor preventieadviseurs is het dus essentieel om mindfulness te integreren in een totaalpakket dat ook structurele aanpassingen omvat, gericht op het welzijn en de prestaties van werknemers. Beschouw mindfulnessprogramma's als een waardevol hulpmiddel binnen een breder kader van people en performance management. Door deze combinatie kunnen preventieadviseurs niet alleen de effectiviteit van leiders vergroten, maar ook een positieve impact hebben op teams en organisaties.

Bron: HR Magazine

D. Pesten en intimidatie op de werkvloer in het digitale tijdperk

In de afgelopen tien jaar hebben informatie- en communicatietechnologieën de werkwijze en communicatie van werknemers ingrijpend veranderd. Hoewel digitalisering veel voordelen met zich meebrengt, heeft de brede toegang tot digitale apparaten op de werkvloer ook nieuwe vormen van asociaal gedrag doen ontstaan.

Een recent rapport van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound) brengt verschillende nationale initiatieven in Europa in kaart die gericht zijn op het bestrijden van asociaal gedrag op het werk, met name pesten en intimidatie.

Onderzoek toont aan dat in veel Europese lidstaten online vormen van misbruik vaak worden beschouwd als een uitbreiding van traditioneel face-to-face pesten, in plaats van als een afzonderlijk fenomeen dat specifieke regelgeving vereist. In sommige landen is bestaande wetgeving aangepast om cyberpesten en online intimidatie op te nemen.

Het rapport onderzoekt de mate waarin dit online gedrag in de EU-lidstaten en Noorwegen is gereguleerd.

Het volledige rapport is terug te vinden op de website van Eurofound: Workplace bullying, harassment and cyberbullying: Are regulations and policies fit for purpose? (uitsluitend in het Engels).

Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

E. Ontdek de MSA Kit voor een ergonomische werkplek

De Maand van de Ergonomie nadert zijn einde. Dit is het perfecte moment om de selectie hulpmiddelen en tools voor de preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) op de werkvloer van CESI te ontdekken.

Met het Koninklijk Besluit van mei 2024, dat de wetgeving inzake ergonomie en de preventie van MSA's wijzigt, werd er een speciale MSA Kit ontwikkeld. Deze kit is ontworpen om te kunnen ondersteunen bij het voldoen aan de nieuwe verplichtingen. Op de website kan men deze unieke verzameling hulpmiddelen (her)ontdekken.

De complete “MSA Kit” biedt alle middelen en tools om aan de nieuwe ergonomische eisen te voldoen. De kit bevat:

• Een informatiefiche met de nieuwe verplichtingen voor werkgevers volgens het koninklijk besluit;
• Preventievideo’s om uw teams bewust te maken van musculoskeletale risico’s;
• Tools voor het afstellen van beeldschermwerkplekken;
• Fiches met tips voor het veilig tillen van lasten en het omgaan met patiënten;
• Stretchingtips voor werknemers;
• Diverse preventieposters voor in de werkruimte;
• En nog veel meer handige documenten.

U kan op onze website een praktisch document betreffende ergonomie terugvinden.

Bron: CESI

F. Kansen en uitdagingen van AI voor de Belgische arbeidsmarkt

De snelle ontwikkelingen in artificiële intelligentie (AI) roepen vragen op over de toekomst van werk: zullen er banen verdwijnen of juist bijkomen? Belgische bedrijfsleiders zijn hierover verdeeld. Ten opzichte van vorig jaar denken tweemaal zoveel ondernemers dat ze minder personeel nodig zullen hebben. Tegelijkertijd verwacht 18% van de bedrijven dat ze door digitalisering juist meer mensen zullen moeten aannemen.

Een gemeenschappelijke conclusie is echter dat er behoefte is aan opleidingen om de AI-kennis van werknemers te verbeteren, wat driekwart van de bedrijfsleiders bevestigt. Ondanks dat 86% van de werknemers denkt goed om te gaan met nieuwe technologieën, zullen velen zich moeten bijscholen en omscholen om zich aan te passen aan veranderende functies.

Belangrijkste bevindingen uit het onderzoek van Acerta Consult:

• 29% van de bedrijfsleiders verwacht dat ze minder personeel nodig zullen hebben door AI, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar (14%).
• 18% van de bedrijven denkt dat ze meer personeel nodig zullen hebben door digitalisering, vergeleken met slechts 4% vorig jaar.
• Drie op de vier bedrijfsleiders merken een gebrek aan kennis over AI bij hun werknemers, terwijl 86% van de werknemers aangeeft goed om te kunnen gaan met AI.
• 70% van de bedrijven is al bezig met AI-opleidingen voor hun personeel; 27% organiseert ze momenteel en 42% is van plan dit binnenkort te doen.

Over het algemeen heerst er een positief sentiment over AI onder werkgevers: 80% gelooft dat AI kansen biedt voor hun bedrijf, terwijl slechts 20% de snelle digitalisering als een bedreiging ziet. Desondanks merken bedrijfsleiders op dat veel werknemers nog onvoldoende kennis hebben van AI en andere digitale tools. Ongeveer 28% erkent dat een aanzienlijk deel van het personeel niet over de benodigde digitale vaardigheden beschikt, terwijl 47% dit probleem bij een kleinere groep medewerkers waarneemt. Slechts 25% van de werkgevers geeft aan dat hun personeel volledig op de hoogte is van digitale ontwikkelingen, terwijl 86% van de werknemers beweert goed om te kunnen gaan met AI.

Ook bij werknemers heerst er veel onzekerheid over de gevolgen van AI voor hun werk. 34% gelooft dat AI geen invloed zal hebben op hun functie, terwijl 17% niet weet wat ze kunnen verwachten. Bijna de helft verwacht echter dat AI hun werk inhoudelijk zal veranderen, met name in managementfuncties (76%) vergeleken met uitvoerende functies (38%) en arbeiders (32%).

Om de kennis over AI en digitale toepassingen te verbeteren, zijn opleidingen op de werkvloer essentieel. Zeven op de tien bedrijven zijn al actief bezig met AI-opleidingen, met 27% die momenteel trainingen aanbiedt. Philippe Tassent, expert Innovatie bij Acerta Consult, benadrukt dat digitale geletterdheid steeds belangrijker wordt. Hij wijst erop dat de ongelijkheid in digitale vaardigheden tussen verschillende bevolkingsgroepen niet nieuw is, en dat er dringend actie nodig is om een gelijke tred te houden met de evoluties in AI.

De gegevens komen uit de jaarlijkse spiegelbevraging van Acerta Consult, uitgevoerd door het onderzoeksbureau Indiville, onder een representatieve steekproef van meer dan 500 Belgische werkgevers en 2.700 werknemers. De enquête werd gehouden tussen 17 en 31 januari 2024 voor werkgevers, en tussen 16 januari en 1 februari 2024 voor werknemers, waardoor een historisch perspectief vanuit beide standpunten kan worden gepresenteerd.

Meer informatie over het onderwerp kan u terugvinden op onze website.

Bron: Acerta

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Zag je onze podcast over de re-integratie en medische overmacht op onze website al?