nieuwsoverzicht 4 tot 8 dec (wk 49)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

A. Wijzigingen van de Codex Welzijn op het werk en ARAB

Op 4 december 2023 verscheen het Koninklijk besluit van 16 november 2023 tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk, wat de chemische, kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische agentia en agentia met hormoonontregelende eigenschappen betreft en tot opheffing van artikel 723bis15 van het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming in het Belgisch Staatsblad.

Het besluit voorziet in de omzetting van Richtlijn (EU) 2022/431 en in de gedeeltelijke omzetting van de Richtlijn (EU) 2017/2398.

Dit K.B. past de lijst van de beroepsblootstellingsgrenswaarden voor een aantal kankerverwekkende stoffen aan. Het gaat om aanpassingen voor benzeen, nikkel en nikkelverbindingen, acrylnitril en inadembaar kristallijn siliciumdioxide.

De grenswaarden voor stikstof, stikstof-dimethylformamide en stikstof-methyl-2-pyrrolidon worden gealigneerd met de grenswaarden die reeds werden opgelegd door de REACH-verordening.

Ook voor de aangifte van beroepsziekten wordt er specifiek verwezen naar alle gevallen van kanker of andere geslachtsspecifieke schadelijke effecten op de seksuele functie en vruchtbaarheid of op de ontwikkeling van hun nageslacht waarvan vastgesteld wordt dat het een gevolg is van de beroepsmatige blootstelling aan een carcinogeen, mutageen of reprotoxisch agens of een agens met hormoonontregelende eigenschappen.

Ten slotte heft dit K.B. van 16-11-2023 ook het artikel 723bis15 van het ARAB op. De verboden stoffen die in dit artikel vermeld werden, zijn reeds opgenomen in bijlage XVII van de REACH-verordening en in de POP-verordening (persistente organische verontreinigende stoffen). Door deze opheffing wordt ook het vergunningensysteem voor afwijkingen voor bepaalde gebruiken van benzeen afgeschaft.

Dit besluit treedt in werking op 14 december 2023.

Bron: K.B. 16-11-2023 (B.S. 4-12-2023)

B. Wijziging koninklijk besluit van 23 december 2008 tot uitvoering van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 in verband met de onevenredig verzwaarde risico's

In het Belgisch Staatblad van 6 december jl. verscheen het Koninklijk besluit van 26 november 2023 tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 december 2008 tot uitvoering van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 in verband met de onevenredig verzwaarde risico's.

Artikel 4 wordt vervangen als volgt:

Ԥ 1. Binnen dertig dagen na de ontvangst van de kennisgeving van Fedris bedoeld in artikel 3 notificeert de betrokken verzekeringsonderneming met een aangetekende brief het bestaan van een verzwaard risico aan de werkgever.

De brief van de verzekeringsonderneming vermeldt de elementen opgenomen in de kennisgeving van Fedris, de berekening van de contributie, de termijn voor betaling en de gevolgen op de contractuele verplichtingen zoals die uit de toepassing van artikel 49ter van de wet voortvloeien.

§ 2. Als een preventie-instituut werd aangesteld, notificeert Fedris binnen de dertig dagen na de kennisgeving aan het preventie-instituut bedoeld in artikel 3 met een aangetekende brief het bestaan van een verzwaard risico aan de werkgever.

De brief van Fedris vermeldt de berekening van de contributie, de termijn voor betaling, de informatie met betrekking tot de betaling en het feit dat er na betaling een samenwerking zal worden opgezet met het aangewezen preventie-instituut om een preventieplan op te stellen voor een periode van 3 jaar.’

In artikel 5 wordt voortaan Fedris vermeld in plaats van het preventie-instituut. Ook word een nieuw derde en vierde lid toegevoegd:

‘Fedris kan, in afwijking van het tweede lid, de invordering van de onbetaalde contributie, opslag en verwijlintresten toevertrouwen aan de Administratie van de Federale Overheidsdienst Financiën belast met de inning en invordering van fiscale en niet-fiscale schulden overeenkomstig artikel 3 en volgende van de domaniale wet van 22 december 1949.

De door de bovengenoemde Administratie ingevorderde bedragen worden aan Fedris overgemaakt onder aftrek van de eventuele kosten.’

Tot slot wordt ook het artikel 8/1 vervangen:

Ԥ 1. Indien de werkgever de contributie niet betaald heeft voor 1 april of binnen de 30 dagen na de betekening van de beslissing bedoeld in artikel 4/1, vierde lid, meldt de verzekeringsonderneming dit aan Fedris.

§ 2. Fedris communiceert de lijst van alle werkgevers die de bijdrage niet hebben betaald binnen de termijnen voorzien in § 1 aan de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.’

Dit besluit treedt in werking op 16 december 2023.

Bron: K.B. 26-11-2023 (B.S. 6-12-2023)

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Lage sociaaleconomische status: blootstelling aan psychosociale risico’s en de gevolgen

Een nieuw rapport van EU-OSHA bekijkt de psychosociale risico’s en de invloed ervan op het mentaal welbevinden, specifiek voor de werknemers met een lage sociaaleconomische status. Deze groep is sowieso al bijzonder gevoelig voor de risico’s en de situatie is verergerd door covid-19 en de ontwikkelingen die digitalisering met zich meebrengt.

Het document gaat dieper in op een aantal succesvolle goede praktijken (op zowel organisatorisch als sectoraal vlak). Daarnaast wordt het Europese onderzoek geanalyseerd, worden er conclusies geformuleerd en omschrijft men enkele beleidsaanbevelingen.

Het volledige rapport vind je hier terug. (Uitsluitend in het Engels beschikbaar.)

Op onze website werden in volle coronatijd een aantal tips geformuleerd om een team-out te vermijden. Deze kan nu nog steeds als inspiratie dienen.

Bron: EU-OSHA

B. NEA-COVID-19: hoe gaat het?

Dat de coronapandemie ons leven heeft veranderd kent maar weinig twijfel. In Nederland werd onderzoek gedaan naar de gevolgen van de covid-periode op de werkomstandigheden, de gezondheid en het toekomstperspectief op korte en lange termijn. De NEA-COVID-19-studie is een onderzoek bij meer dan 10 000 werknemers aan de hand van een vragenlijst.

Het hybride werken is een van de grootste gevolgen. Sinds 2019 wordt er 4,2 uur meer van thuis uit gewerkt. Mensen die volledig op kantoor werken vertegenwoordigen dan ook nog maar 65% van de werkenden. De voordelen van thuiswerk zijn minder reistijd en meer productiviteit. Collega’s vormen dan weer de voornaamste reden om toch naar kantoor te gaan.

Verder is de fysieke belasting afgenomen, al zitten we steeds vaker en is er meer beeldschermwerk. (Een checklist om ergonomisch met beeldschermwerk om te gaan vind je op onze website.) Ook de psychosociale arbeidsbelasting daalt. Er wordt minder werkdruk waargenomen en er is minder ongewenst gedrag. Opvallend, de sociale steun van zowel collega’s al leidinggevenden blijft hoog.

Wanneer we de gezondheid bekijken is er een lichte achteruitgang. Er zijn wat meer burn-out klachten en er is een lichte stijging in het aantal ziekmeldingen. Voor werknemers die een covid-besmetting doormaakten (dat zijn er 8 op de 10) heeft 9% nog covid-gerelateerde klachten die vaak ook een invloed hebben op het werk. Het gaat dan voornamelijk om vermoeidheid, concentratie- en geheugenproblemen.

Meer info vind je op de website van TNO.

Bron: TNO

C. OiRA-tool: nieuwe functies

In november werd door het Belgische Focal Point van EU-OSHA een bijeenkomst georganiseerd ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van OiRA in België. De FOD WASO ontwikkelde de eerste OiRA-tool voor een online interactieve risicoanalyse in 2013.

Dit najaar werden een aantal nieuwe functies aan de tool toegevoegd. Zo is er voortaan de mogelijkheid om projecten te delen met meerdere gebruikers zodat deze kunnen participeren. Ook kan je sinds kort (anoniem) inschrijven op de OiRA-nieuwsbrief. De nieuwe validatiefunctie maakt het mogelijk om een externe dienst uit te nodigen voor het geven van feedback.

De presentatie over de nieuwe functies vind je hier terug. (Uitsluitend in het Engels)

Bron: BeSWIC

D. Bescherming tegen risico’s van blootstelling aan asbest op het werk: nieuwe Europese Richtlijn

De richtlijn (EU) 2023/2668 van het Europees parlement en de raad van 22 november 2023 tot wijziging van Richtlijn 2009/148/EG betreffende de bescherming van werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan asbest op het werk werd op 30 november 2023 gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Het betreft onder meer een verlaging van de beroepsblootstellingswaarde voor asbest en een verandering in de meettechniek. In eerste instantie gaat het om een verlaging van 10 keer (0,01 vezels per cm³. Over uiterlijk 6 jaar moeten de metingen gebeuren via elektronenmicroscopie, wat veel effectiever zou zijn dan de huidige lichtmicroscopie. Als met deze nieuwe techniek ook zeer dunne asbestvezels geteld kunnen worden, dan blijft de numerieke grenswaarde behouden. Is dat niet het geval dan wordt de grenswaarde nog eens 5 keer verlaagd.

De lijst met ziekten uit bijlage I wordt vervangen en bevat volgende ziektes:

• asbestose,
• mesothelioom,
• longkanker,
• maag- en darmkanker,
• strottenhoofdkanker,
• eierstokkanker,
• niet-kwaadaardige pleurale ziekten.

Daarnaast specifieert Bijlage Ibis de minimumvoorschriften voor opleiding en worden er tevens nadrukkelijke risicobeheersmaatregelen opgelegd.

De volledige Richtlijn kan je hier nalezen.

Bronnen:

• EUR-Lex
• BeSWIC

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Op regelmatige basis worden praktijkdocumenten toegevoegd aan INNIwise. Deze week toegevoegd:

• Praktische documenten : Werken met derden
• Podcast : ORAcast (ORA Group)