nieuwsoverzicht 7 tot 11 oktober 2024 (wk 42)

I. WIJZIGINGEN IN DE WETGEVING

Er verschenen deze week geen wijzigingen aan de wetgeving, opgenomen in INNIwise.

II. OVERIGE NIEUWSITEMS

A. Nieuwe maatregelen ter beperking van PFHxA ter bescherming van gezondheid en milieu

De Commissie keurde op 19 september 2024 nieuwe maatregelen goed, in het kader van de REACH-verordening, de EU-wetgeving betreffende chemische stoffen, om de volksgezondheid en het milieu te beschermen door het gebruik van undecafluorohexaanzuur ('PFHxA') en PFHxA-verwante stoffen te beperken.

Deze stoffen zijn zeer persistent en mobiel in water, wat een risico vormt voor de volksgezondheid en het milieu. De beperking richt zich op toepassingen waar risico's onvoldoende worden beheerd, er alternatieven beschikbaar zijn en de sociaaleconomische kosten opwegen tegen de voordelen.

De maatregelen verbieden het product in consumententextiel, voedselverpakkingen, consumentenmengsels, cosmetica en blusschuim zonder de veiligheid in gevaar te brengen. Andere toepassingen zoals in halfgeleiders en batterijen worden niet getroffen. Dit is bedoeld om de emissies van PFAS te verminderen, aangezien PFHxA vaak wordt ingezet ter vervanging van al verboden stoffen zoals PFOA. De besluiten zijn gebaseerd op wetenschappelijke beoordelingen en hebben de goedkeuring van het Europees Parlement en de Raad ontvangen.

Twintig dagen na de bekendmaking in het Publicatieblad treedt de PHFxa-beperking formeel in werking. De regeling treedt in werking na overgangsperiodes van 18 maanden tot 5 jaar, afhankelijk van het specifieke gebruik, om voldoende tijd te bieden voor de vervanging door veiligere alternatieven.

Bron: Prebes

B. Start van de #FairHORECAinEU-campagne voor een eerlijke toekomst

Op 4 oktober 2024 werd in Rome het startschot van de #FairHORECAinEU-campagne van de EU Labour Authority gegeven. Het einde van deze campagne is voorzien in het tweede kwartaal van 2025.

4% van alle werknemers in Europa werken in de HORECA-sector. Daarnaast is het ook de sector op de derde plaats met het hoogste zwartwerk in de EU.

Er wordt ook sterk de nadruk gelegd op mobiele seizoenwerkers en hun rechten en plichten. Aan de hand van deze campagne kan men het belang ontdekken van collectieve arbeidsovereenkomsten, de voordelen van witwerk en de essentiële rol van werkgevers. Er is ook meer informatie te vinden over de uitdiensttreding van een werknemer.

Meer informatie over deze campagne is terug te vinden op deze website.

Bronnen:

• SIOD België
• European Labour Authority

C. Belang van binnenluchtkwaliteit en monitoring met CO₂-meters in de winter

De binnenluchtkwaliteit kan negatief worden beïnvloed met de winter in aantocht. We sluiten vaak de ramen in de werkplaats om de kou buiten te houden. In slecht geventileerde ruimtes stapelen schadelijke stoffen, zoals CO₂, zich op wat kan leiden tot vermoeidheid, concentratieverlies en gezondheidsproblemen zoals hoofdpijn. Goede ventilatie is essentieel voor een gezonde lucht en beperkt ook ziektes. Dit is wettelijk verplicht volgens de welzijnsregels op het werk (art. III.1-34 Codex Welzijn). Naast mechanische ventilatie kan het openzetten van ramen en deuren een effectieve manier zijn om frisse lucht binnen te krijgen. Het blijft echter belangrijk om de luchtkwaliteit in de gaten te houden, vooral als je het openhouden van ramen wilt minimaliseren vanwege de kou.

Draagbare CO₂-meters zijn een praktische oplossing voor het monitoren van de luchtkwaliteit in de werkplaats. Deze apparaten meten de CO₂-concentratie en waarschuwen wanneer deze te hoog is, zodat je tijdig kunt ventileren zonder constant ramen en deuren open te laten. Ze bieden real-time inzicht in de luchtkwaliteit, waardoor je precies weet wanneer extra ventilatie nodig is.

Een CO₂-meter meet de CO₂-concentratie in de lucht, wat een belangrijke indicator is voor de luchtkwaliteit. Bij een gehalte boven de aanbevolen 900 ppm is ventilatie noodzakelijk. Dit is vooral belangrijk in ruimtes waar mensen langdurig samenkomen, zoals kantoren en vergaderzalen, waar het CO₂-niveau snel kan stijgen zonder voldoende luchttoevoer.

Het is van groot belang om deze meters te onderhouden zodat ze nauwkeurige gegevens blijven leveren. Enkele tips:

• Er wordt aangeraden om de meters, afhankelijk van het model, eens per jaar of om de twee jaar te kalibreren opdat de metingen accuraat blijven.
• Stof en vuil kunnen de metingen beïnvloeden en de levensduur van de meters verkorten. Ventilatieopeningen kunnen dus best vrij zijn van stof en vuil.
• Controleer regelmatig de batterijen. De werking kan worden beïnvloed door een lage batterijspanning.

Er zijn ook slechte toestellen verkrijgbaar op de markt, let dus op met welke je kiest.

In België bestaat sinds 6 november 2022 de wet binnenluchtkwaliteit, zodat in publiek toegankelijke gesloten ruimtes de luchtkwaliteit kan worden verbeterd. Woningen en kantoorvergaderruimtes vallen niet onder deze wet.

Er zijn vier hoofddoelstellingen, pas uitvoerbaar na publicatie van koninklijke besluiten (KB):

1. Twee niet-bindende referentieniveaus voor binnenluchtkwaliteit.
2. Uitvoeren van een risicoanalyse en actieplan en het meten van de CO₂-concentratie. Praktische richtlijnen zijn terug te vinden in het KB van 12 mei 2024.
3. Invoering van een certificerings- en labelingsysteem, waarvoor de uitrol en de verplichting gepland is voor 2038.
4. Oprichting van een platform voor binnenluchtkwaliteit.

Op vrijwillige basis kan men van 1 oktober 2024 onderstaande bepalingen toepassen, ze zullen pas vanaf 2027 verplicht worden.

• Per ruimte minstens 1 CO₂-meter gebruiken ;
• Een risicoanalyse uitvoeren en een actieplan opstellen, indien dit nodig is ;
• Informatie over de huidige of verwachte luchtkwaliteit in de vertrekken op verzoek van het publiek.

Later zal in een KB, dat nog niet werd gepubliceerd, zullen de exacte plaatsen/sectoren waar deze verplichting op zullen gelden, worden gedefinieerd. Dit zal in fases verlopen, maar alle gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn, zullen uiteindelijk onder deze verplichting vallen. De streefdatum is 2037.

Meer info over het gebruik van een CO₂-meter vind je op onze website.

Op onze website is ook meer informatie over het betreffende onderwerp in het Koninklijk besluit houdende uitvoering van artikel 9 van de wet van 6 november 2022 betreffende de verbetering van de binnenluchtkwaliteit in gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn.

Bron: Premed

D. Ondanks gezondheidsklachten blijven werknemers vaak werken bij ziekte

Met de winter in aantocht circuleren verkoudheden en veel werknemers blijven (deels) werken, zelfs als ze zich ziek voelen. Uit een onderzoek van Mensura blijkt dat 74% van de Belgen af en toe werkzaamheden verricht bij ziekte zoals mails beantwoorden, online meetings bijwonen, … hoewel toch 70% aangeeft thuis te blijven als het echt nodig is. 4% beweert altijd te (gaan) werken bij ziekte. Het percentage werknemers dat bij ziekte doorwerkt is gestegen sinds 2021, toen Mensura voor het eerst onderzoek uitvoerde. Vrouwen doen dit vaker dan mannen en 50-plussers vaker dan jongeren.

De redenen waarom mensen bij ziekte (deels) blijven werken zijn divers: 24% wil een goede indruk maken, 13% is bang voor de reactie van hun leidinggevende en 9% houdt rekening met hun collega's.

Verzuimexpert Bart Teuwen wijst op de risico's van presenteïsme, waarbij werknemers hun grenzen overschrijden. Het is van belang om een goed evenwicht te zoeken tussen presenteïsme en inzetbaarheid. Hoewel goede intenties gewaardeerd worden, moeten leidinggevenden hun medewerkers beschermen tegen overbelasting.

Wat betreft ziektebriefjes is de mening van werkgevers verdeeld. 41% beschouwt ze als nuttig, terwijl 20% denkt dat ze open gesprekken over inzetbaarheid belemmeren. De toekomst van het ziektebriefje is ook een onderwerp van discussie, met 42% van de bedrijven tegen verdere afschaffing. Dit is belangrijk om in contact te blijven met de afwezige medewerker. Terwijl 31% er geen problemen mee zou hebben. De reden voor deze bedrijven is dat ze inzetten op vertrouwen en dialoog. 22% van de bedrijven vindt dat iedereen zelf moet kunnen beslissen hoe ze omgaan met verzuim en ziektebriefjes. Teuwen benadrukt dit belang van vertrouwen en dialoog in het verzuimbeleid en de opkomst van de 'fit note' wijst op een verschuiving richting meer mogelijkheden voor werkgevers en werknemers. De ‘fit note’ is een alternatief ziektebriefje waarbij een dokter kan aanduiden wat een langdurig zieke wel nog kan, zodat ze niet volledig worden uitgesloten op de arbeidsmarkt.

Bron: Mensura

E. Europese Maand van de Cyberveiligheid bevordert bewustzijn en vaardigheden in digitale veiligheid

In oktober is er de jaarlijkse campagne die bewustzijn over cyberveiligheid en online praktijken bevordert. In heel Europa zijn er honderden praktijken zoals workshops, webinars, trainingen, … om het publiek te informeren over online bedreigingen en het belang van digitale veiligheid.

In 2024 is het thema #ThinkB4UClick, met focus op bescherming tegen social engineering en phishing. Cyberveiligheid wordt gepromoot bij burgers en organisaties door informatie te verstrekken over onlinebeveiliging aan de hand van bewustmakingsactiviteiten en goede praktijken te delen.

De EU bevordert cyberveerkracht via haar strategie voor cyberbeveiliging, die erop gericht is veerkracht op te bouwen tegen bedreigingen en ervoor te zorgen dat burgers en bedrijven kunnen profiteren van betrouwbare digitale technologieën. Terwijl de EU-wet inzake cybersolidariteit voorziet in concrete maatregelen om op dreigingen en aanvallen te kunnen reageren.

In 2022 was er een tekort van 260.000 tot 500.000 cyberbeveiligingsprofessionals in de EU. Er is meer behoefte aan bewustmaking en training op het gebied van cyberbeveiliging, blijkt uit een recent onderzoek. Om de vaardigheidskloof aan te pakken, is de Cybersecurity Skills Academy gelanceerd, een online platform met cursussen in cyberbeveiligingsvaardigheden voor alle Europeanen.

Bron: European Commission

III. PRAKTISCHE INFORMATIE

Zag jij onze nieuwe blogpost al? Deze week willen wij de Week van de Geestelijke Gezondheid in de kijker zetten.