Preventie van werkgerelateerde musculoskeletale aandoeningen

Literatuuronderzoek

Uit heel wat studies werd nagegaan waarom er nog steeds zoveel MSA’s zijn. Een waslijst aan redenen is het resultaat, enkele voorbeelden:

• In risicoanalyses wordt onvoldoende rekening gehouden met alle risicofactoren die tot MSA’s kunnen leiden en wordt ook niet het gecombineerde effect van verschillende factoren bekeken. Er is bijvoorbeeld meer dan enkel een zwaar gewicht dat getild wordt, maar ook mogelijke stresstoestanden en een slechte fysieke conditie. Al deze factoren moeten bekeken worden.
• Nieuwe technologieën kunnen het werk aanpassen, maar hier wordt onvoldoende onderzoek naar gedaan. We zien maar sinds kort bijvoorbeeld dat de impact van exoskeletons onderzocht worden (exoskeleton = hulpmiddel dat je helpt om een last te tillen of om je armen opwaarts te houden). Rond effecten van interventies op het werk wordt sowieso te weinig onderzoek gedaan.
• In verschillende landen is er een stijging in minder formeel werk, waardoor ook mogelijks de veiligheids- en gezondheidsbescherming wegvalt en er dus meer risico’s voor deze populatie zijn. We denken bijvoorbeeld aan de bezorgers van de e-commerce die ellenlange dagen in hun busje rondrijden waardoor de vermoeidheid toeneemt.

En wat zegt de praktijk?

In zes landen, waaronder in België, werden er focusgroepen georganiseerd met sleutelfiguren die zeer veel praktijkervaring hebben. Enkele van de belangrijkste conclusies:

• Er worden te weinig risicoanalyses uitgevoerd, vooral bij de kleinere ondernemingen. En meestal te laat, namelijk n.a.v. een probleem dat opgedoken is, i.p.v. preventief in het ontwerpproces van een nieuwe werkplek.
• Als belangrijkste interventies worden trainingen in manueel hanteren van lasten uitgevoerd, alsook jobrotatie en tilhulpmiddelen. Hier ontbreekt dus de link met onderzoek, aangezien al lang bewezen is dat het inzetten van één interventie, zelden resulteert in minder MSA’s. Ook het niet altijd consulteren van de werknemers zelf is geen goede strategie om tot een effectieve oplossing te komen.
• Ook al geeft het literatuuronderzoek aan dat individuele levensstijl gerelateerd kan zijn met MSA, de rol van gezondheidspromotie wordt niet genoeg benadrukt in de praktijk.

En wat doet het beleid?

Bij dezelfde 6 landen werd ook het beleid besproken aan de hand van campagnes die de landen opgezet hadden. Regelmatig werden er vragen gesteld bij de Europese en nationale richtlijnen, die niet overal afdoende blijken te zijn. En als er een wettelijk kader is, dan moeten ook de noodzakelijke inspectie en hulpbronnen voorhanden zijn. Het organiseren van bewustmakingscampagnes is één zaak, maar niet voldoende om tot blijvende resultaten te komen. Een continue, beleidsmatige aanpak is nodig waarbij er voldoende financiële middelen zijn, tijd en kennis van zaken. Hierbij is het belangrijk zich te richten naar alle sectoren, aangezien er overal MSA’s teruggevonden worden.

En wat nu?

Gebaseerd op de bevindingen uit onderzoek en praktijk, concludeert het rapport[i]. met heel wat aanbevelingen om ervoor te zorgen dat er minder MSA’s in de toekomst zijn. En hierbij stopt het niet, want EU-OSHA lanceert de ‘Healthy Workplaces Lighten the load’ campagne in 2020-2022 waarbij preventie van werkgerelateerde MSA’s centraal staat. Dit betekent dat er in de verschillende lidstaten heel wat acties ondernomen worden: studiedagen worden geïntroduceerd, preventiemateriaal wordt ontwikkeld, praktische tools en methoden worden ter beschikking gesteld. Men wil dus verdergaan dan enkel maar wat bewustmaking brengen, maar ook een geïntegreerde benadering voorstellen om het probleem aan te pakken. Alle informatie vind je terug op de EU-OSHA campagne website[ii], maar zeker ook binnenkort op de website van het Belgisch Focal Point[iii].

Veerle Hermans

----------

[i] https://osha.europa.eu/en/research-work-related-msds

[ii] https://osha.europa.eu/en/healthy-workplaces-campaigns

[iii] https://www.beswic.be/nl/themas/musculoskeletale-aandoeningen-msa