Telewerk wordt een blijver, maar helft bedrijven mist een aangepast beleid.

Als gevolg van de COVID-19-crisis en bijhorende lockdownmaatregelen in het voorjaar van 2020 werd telewerk in Belgische bedrijven verplicht ingevoerd. Deze maatregel haalde telewerk voorgoed uit de experimentele fase, waarbij zowel werkgevers als werknemers de vele voordelen ervan ontdekten.

Maar tegelijk werd duidelijk dat thuiswerk niet enkel rozengeur en maneschijn is. Door de verplichte sluiting van de scholen (en bijhorende opvang van kinderen thuis) werd al snel duidelijk dat de grens tussen werk en privé flinterdun is en dat er dus zeer duidelijke spelregels nodig zijn om beide ‘kampen’ met elkaar te verzoenen.

De tweede besmettingsgolf van dit najaar zet het coronabeleid van de verschillende overheden in ons land opnieuw op scherp. En opnieuw komt thuiswerk in beeld als een van de maatregelen om de verspreiding van het COVID-19-virus in te dijken.

Wat zeggen de cijfers over de opmars van telewerk in Belgische bedrijven? En welke impact heeft thuiswerk op de werk- en privésituatie van werknemers? Naar aanleiding van de Nationale Telewerkdag (op 22 septembe 2020.) voerden het Vias Institute en de FOD Mobiliteit een onderzoek uit bij 1500 Belgen. We vatten de opvallendste resultaten samen:

• Eén op vijf telewerkers (22%) werkt momenteel fulltime thuis. In 2019 bedroeg dit slechts 3%. Eén op drie werknemers werkt momenteel 3 à 4 dagen thuis.
• 54% van de respondenten ontdekte dat de taken realiseerbaar zijn via telewerk (ter vergelijking: in 2019 was dit 45%)
• Terwijl in 2019 22% van de Belgen aan telewerk deed, steeg dit begin 2020 (dus voor de uitbraak van de COVID-19-crisis) tot 33%. Na de crisis liep dit op tot 45%, wat een verdubbeling is ten opzichte van 2019.
• 44% van de respondenten geeft alvast aan om ook postcorona aan telewerk te blijven doen (op voorwaarde dat de werkgever dit toelaat). Ook opvallend: zes op de tien telewerkers (62%) wil na de crisis evenveel of zelfs meer telewerken. Daartegenover blijkt uit het onderzoek dat 38% van de telewerkers minder wil telewerken van zodra de arbeidsomstandigheden opnieuw normaliseren.

In het onderzoek peilden het Vias Institute en de FOD Mobiliteit ook naar de pro’s en contra’s van telewerken. Als voordelen worden aangehaald: tijdswinst door het wegvallen van het woon-werktraject (42%), minder stress of vermoeidheid als gevolg van het wegvallen van deze verplaatsing (31%) en een evenwichtigere werk-privébalans (11%). Tegenstanders van telewerk verwijzen naar het verlies van sociaal contact met collega’s (44%), het vervagen van de grens tussen werk en privé (16%) en een job die niet compatibel (b)lijkt met thuiswerk (14%).

Opvallend – maar niet verrassend – is dat werknemers met inwonende kinderen telewerken als een lastige opdracht ervaren wanneer de kinderen thuis zijn (33% van de respondenten). De stresserende voorjaarsperiode zindert hier ongetwijfeld nog na.

Een verontrustende vaststelling is ook dat thuiswerk niet altijd synoniem is met een ergonomische verantwoorde werkplek. Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst 27% van de ondervraagde werknemers bevestigt geen goede (lees: afgescheiden) werkplek te hebben. 39% heeft zelfs geen bureaustoel. Hier is dus nog heel wat werk aan de winkel…

In de zomer van 2020 voerde de sociale dienstverlener SD Worx een onderzoek bij ruim 500 Vlaamse, Waalse en Brusselse werkgevers. Het is alvast hoopgevend dat 90% van hen voorziet om in de toekomst telewerk te blijven aanbieden. Ruim 80% van de werkgevers percipieert telewerk als een positief en blijvend fenomeen, waarbij een hoge werknemerstevredenheid, welzijn en autonomie belangrijk pluspunten zijn.

Het samenwerken in teams en leidinggeven op afstand blijven belangrijke aandachtspunten, samen met het opstellen van een duidelijk telewerkbeleid en het opbouwen van een brede vertrouwenscultuur. Uit het onderzoek van SD Worx blijkt bovendien dat bij zes op tien werkgevers een duidelijk beleid ontbreekt, en dat dus dringend werk gemaakt moet worden van heldere afspraken rond onder andere bereikbaarheid en rechten en plichten van werkgever en werknemers.

In de databank INNIwise kan je zoeken op webinars. Enkele interessante over dit thema zijn:

• Ergonomie, ook op de thuiswerkplek (Veerle Hermans);
• Ergonomische oefeningen thuiswerkers (Veerle Hermans);
• Stressvrij thuiswerken in digitale tijden (Gunnar Michielssen).

INNI Redactie